Beleidstafel wateroverlast en hoogwater

Het doel van de beleidstafel is om te leren van de opgetreden situatie in Limburg en om, ook op andere plekken in Nederland, nu en in de toekomst, beter voorbereid te zijn op de gevolgen van een periode van extreme neerslag.

De beleidstafel constateert dat beter voorbereid zijn op extreme neerslag begint bij het bewustzijn van de risico’s van extreme neerslag. Het is voor burgers en bedrijven belangrijk te weten wat de risico’s zijn en wat zelf gedaan kan worden. Daarnaast zijn zowel een goed functionerend watersysteem van belang als een klimaatrobuust ingerichte fysieke leefomgeving en adequate crisisbeheersing. Waar we voorheen watersystemen vaak aanpasten aan de gewenste functies in een gebied, moeten we water en bodem meer centraal gaan stellen in de inrichting van Nederland. Een slimmere ruimtelijke inrichting is een belangrijke sleutel voor het beperken van
gevolgen van klimaatextremen en het voorkomen van maatschappelijke ontwrichting.

Bij een slimme ruimtelijke inrichting gaat het niet alleen over wateroverlast, maar ook om andere grote opgaven in landelijk en stedelijk gebied, waaronder droogte, hitte, biodiversiteit en stikstof. De integrale benadering moet centraal staan. Nieuwe concepten en innovatieve ideeën kunnen worden toegepast in Limburg, om zo mogelijke verbeteringen direct door te voeren.

Samengevat adviseert de Beleidstafel:
1 Vergroot het waterbewustzijn van burgers, bedrijven en overheden door goede, transparante en eenduidige informatievoorziening te faciliteren.
2 Verbeter de kwaliteit van monitoring en voorspelling van neerslag en rivierafvoeren.
3 Houd bij beheer en onderhoud meer rekening met de kans op voorkomen van hoogwaterperiodes in de zomer.
4 Werk aan een robuust hoofdwatersysteem en regionale systemen.
5 Houd bij de ruimtelijke inrichting van Nederland beter rekening met de kans op voorkomen en de gevolgen van extreme neerslagsituaties.
6 Benut bestaande en toekomstige internationale samenwerking in het verbeteren van de klimaatrobuustheid van de stroomgebieden van de Maas en de Rijn.

Commentaar
Een goede, transparantie en eenduidige informatievoorziening is de basis voor alles. Op dat punt zijn we verre van op orde. Wat we vooral nodig hebben is een compleet en nauwkeurig rekenmodel van het hele gebied om de werking van het systeem te kunnen verkennen en de effecten van maatregelen goed te kunnen beoordelen. Zover zijn we nog niet. De afvoermetingen in de Geul werken niet in de meest extreme perioden. De automatische neerslagmetingen in Zuid Limburg zijn veel te beperkt waardoor een goede basis ontbreekt om near real time radarbeelden snel en nauwkeurig te processen.

Waterschappen hebben de (inspannin)plicht om het regionaal watersysteem zodanig
in te richten dat het voldoet aan de norm. De normering bakent daarmee de zorgplicht af die het waterschap hee€ op het vlak van het voorkomen of beperken van wateroverlast door inundatie vanuit oppervlaktewater wegens neerslag. Bij boven-normatieve gebeurtenissen hebben waterbeheerders echter ook de zorgplicht om in zoverre redelijkerwijs mogelijk is de gevolgen te beperken door crisisbeheersing.